Allt krónunni að kenna?

Frá því að krónan okkar tekin upp fyrir um 70 árum eða svo hefur hún rýrnað það mikið að hún er aðeins um 1/2000 hluti að verðmæti nú, m.v. dönsku krónuna sem hún var á pari við í upphafi. Á sama tíma hafa lífskjör okkar reyndar batnað umtalsvert, en hvort þau hafa aukist í öfugu hlutfalli við „velferð“ króunnuar skal látið ósagt.

Tveir forsætisráðherrar, sá núverandi og einn af hinum fyrrverandi, virðast láta ekkert tækifæri úr hendi sleppa til að tala um nauðsyn þess að taka upp evruna hér á landi þar sem krónan okkar sé handónýt og standi í vegi fyrir betra efnahagslífi hér á landi. Sá sem þetta ritar hefur smá fyrirvara við að allt sé krónunni að kenna og hér verði „tóm hamingja“ daginn sem evran haldi innreið sína til landsins, svo málflutningur evrusinna sé einfaldaður umræðunnar vegna.

Í pistli sínum í Fréttablaðinu í dag segir annar forsætisráðherranna, Þorsteinn Pálsson, að forsenda upptöku evrunnar sé að skjóta verði fleiri stoðum undir þjóðarframleiðsluna. Þessi umræða er hluti af gagnrýni hans á núverandi stjórnvöld fyrir aðgerðarleysi í þeim efnum. Hann hefur einnig talað oft um að við verðum að taka til við efnahagsstjórnun landsins og auka stöðugleika til þessa geta tekið evruna upp sem gjaldmiðil hér á landi. Fleira er reyndar tínt til.

Þó svo að gagnrýni Þorsteins á efnahagstjórnun landsins eigi rétt á sér, er önnur spurning sem hann vekur upp sem kallar á frekari umræðu. Hversu mikinn þátt á „velferð“ krónunnar eða evrunnar, hefur samsetning efnahagslífs okkar? Hann a.m.k., ætti að geta varpað smáljósi á þá umræðu. Írland, Grikkland og Portugal með sína evru hafa fengið sinn skerf af kreppunni. Jafnvel er talað um að tilvist krónunnar sé að auðvelda okkur leiðina út úr kreppunni. Það vantar algjörlega í umræðuna, hverju nákvæmlega evran breytti – að því frátöldu að auðvelda okkur útreikninga og millifærslur peninga til annarra landa.

Athugasemdir

[Eggert Sigurbergsson, 24.3.2012 kl. 11:40]

Það sem Evran breytir fyrir launamenn á Íslandi er að demparinn í hagkerfinu færist úr því að vera í gjaldmiðlinum yfir í að vera laun og launakostnaður launamanna, neikvæðar afleiðingar af þessu  má reyndar sjá víða í Evrópu á 10ára afmæli Evrunnar.  Ástæðan fyrir því að Evran er ekki að virka í Evrópusambandinu, gagnvart launamönnum, er að tiltölulega lítið er um að fólk flytji á milli svæða innan Evrópu í samanburði við t.d Bandaríkin og er ein helsta ástæðan gríðar háir múrar máls og menningar. Niðurstaðan er að heilu mál og menningarsvæðum hnignar þegar á bjátar í hagkerfum viðkomandi landa á sama tíma og stóru aflvélar sambandsins styrkjast varanlega á kostnað þessara ólánssömu jaðarsvæða. Gulrótunum sem er veifað framan í launamenn, hér á landi, er skammgóður vermir þegar upp er staðið enda eiga launamenn á flestum jaðarsvæðum Evrópu ekki séns til langs tíma. Ef saga Nýfundnalands er skoðuð frá því að þeir misstu sjálfstæðið, um svipað leyti og við öðluðumst sjállfstæði, má sjá möguleg örlög okkar eftir +100ár þ.e ef áætlanir sumra um sambandsríki Evrópu ganga eftir á næstu áratugum.

Það sem gleymist oft er að Ísland er agnarsmár hrávöruframleiðandi og frekari stoðir undir atvinnulífið eru af skornum skammti vegna mannfæðar, helsti vaxtasproti okkar væri að auka hátæknivinnslu úr þeim hráefnum sem við frmleiðum eins og t.d framleiða rafmagnskapla úr álvír sem steyptur er hjá Fjarðaráli en hvoru tveggja er dæmi um það sem gæti henntað okkur til aukinnar verðmætasköpunar. 

Innri gengisfelling á wikipedia

Saga Nýfundnalands - Hard rock and water

[Jónas Egilsson, 24.3.2012 kl. 13:43]

Neikvæðar afleiðingar þess, eins og þú bendir á Eggert, þess að áhrifum efnahagssveiflna, er beint launakostnað, þýðir - atvinnuleysi. Spánn, Portugal eru e.t.v. góð dæmi um það. Það væri fróðlegt að sjá umræðu um hvernig uppbygging atvinnlífsins væri eða staða, hefðum við ekki fellt gengið, eins og raun ber vitni.

Hins vegar er ljóst að talsvert agaleysi hefur einkennt okkar hagkerfi og alltof oft hefur verið gripið til þeirra úrræða að fella gengið í stað þess að takast á við vandan.